Wehikuł czasu  – Marzec 2024 (rok 16/181)

Idzie wiosna, (albo już trwa blisko miesiąc?). Minął najcieplejszy luty od lat.

Jak informuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, o tej porze w Polsce nie było tak ciepło od ponad 100 lat. „Nie tyle wiosna przychodzi wcześniej, co skraca się zima” – skomentował rzecznik IMiGW Grzegorz Walijewski. „Średnie dobowe temperatury w lutym były bliższe tym kwietniowym niż marcowym”.

Wiosna na początku marca 2024 r. w ogrodzie w Grochowicach. Krzewy forsycji już przekwitają? (fot. J. Baraniecki)

„Odra – wizja rzeki w aspekcie adaptacji do zmian klimatu i współczesnych wyzwań społeczno-ekonomicznych” to temat konferencji w Głogowie (22.02.).

W Zamku Książąt Głogowskich trwa dziś (22.02.) konferencja z udziałem przedstawicieli samorządów, organizacji oraz instytucji odpowiedzialnych za tworzenie warunków do podejmowania decyzji związanych z rozwojem Odry i jej doliny na odcinku od Wrocławia do Nowej Soli.  To kolejna debata poświęcona Odrze. Rozmawiano o tym, jak jest, a jak być powinno. Przypomniano katastrofę na Odrze z 2022 roku. Organizatorzy uważają, że jest „najwyższy czas zmienić wizerunek Odry, która w świadomości Polaków kojarzy się teraz z brudnym ściekiem prowadzącym dużo soli. A to jest niezwykle bogata przyrodniczo i bardzo cenna rzeka, która jest też osią dla rozwoju dla tego regionu”.

Uczestnicy konferencji w głogowskim Zamku (fot. My Głogów)

Przed nami wybory samorządowe. Czworo kandydatów: Żaneta Baczyńska z PO, Adam Borysiewicz z głogowskiej Trzeciej Drogi rekomendowany przez PSL, Rafael Rokaszewicz dotychczasowy Prezydent oraz Wojciech Zubowski, poseł PiS i kandydat ze swojego komitetu ubiegać się będzie 7 kwietnia o wybór na pięcioletnią kadencję. Te komitety wystawiły również kandydatów do Rady Miasta i Rady Powiatu. Starostę wybiera Rada Powiatu. Wśród kandydatów wiele znanych, zasłużonych dla miasta i powiatu osób. Powodzenia.90 urodziny obchodzi dr Leopold Góral. Chirurg, społecznik, Honorowy Obywatel Głogowa. Przyjaciel i Czytelnik Wehikułu czasu. Pięć lat temu przekazaliśmy Leopoldowi „Złoty Bilet Głogowskiego Wehikułu czasu”.W dyplomie do niego zapisaliśmy, że „został przyznany Honorowemu Obywatelowi Głogowa, chirurgowi dzieci dużych i małych, animatorowi honorowego krwiodawstwa, pszczelarzowi i gawędziarzowi, za obecność w przestrzeni społecznej Głogowa, zapisywanie historii głogowskiej medycyny i współpracę z Wehikułem”.

Ad multos annos doktorze Leopoldzie!

Dr Leopold Góral, zawsze uśmiechnięty. Tu w chwili przyjmowania wyróżnienia Wehikułu czasu prezentował optymizm i radość z dnia codziennego. Obok kier. Dariusz Zajączkowski  z głogowskiego rejonu GDDKiA.

Następny Wehikuł – kwietniowy ukaże się już po Świętach Wielkanocnych, po wyborach samorządowych i po zakończeniu II Głogowskiego Festiwalu Historycznego. Już będziemy znali wszystkich Laureatów GNH, bowiem 5 kwietnia o godz. 17.00 w Teatrze Miejskim im. Gryphiusa wręczone zostaną Nagrody za lata 2022 i 2023.

Do XI Głogowskiej Nagrody Historycznej za rok 2022 zostali Nominowani ze zgłoszonych 17 kandydatur:

  1. Zespół Archeologów Głogowskich za odkrywanie Głogowa w latach 1967 – 2022.

Mieczysław Kaczkowski, Marian Gryga, Wacław Pogorzelski, Zbigniew Lissak, Zenon Hendel, Henryk Pokora, Władysław Czyżyk, Leszek Lenarczyk, Krzysztof Demidziuk, Krzysztof Czapla, Aleksander Dobrowolski, Dariusz Łasek, Magdalena Świderska, Marzena Grochowska-Jasnos, Jakub Szajt, Krystian Książek, Natalia Bartczak.

za odkrywanie Głogowa w latach 1967 – 2022.

  1. Ochotnicza Straż Pożarna w Kłobuczynie za projekt i publikację Jana Michalskiego pt. Na straży pamięci. 800 lat wsi Clobusco 1222 – Kłobuczyn 2022.
  2. Eryka Stolarska z zespołem Muzeum Archeologiczno-Historycznego za szerokie i obszerne przedstawienie wątka głogowskiego na wystawie „Cybisowie” w cyklu Rodzinne historie sztuki”.
  3. Miejska Biblioteka Publiczna za wydanieTelemach Pilitsidis, Śladami mentora, Głogów 2022.  
  4. Damian Szczepanowski i Paweł Łachowski za badania sfragistyczno-historyczne przedstawione w pracy  Wieża głodowa. Głogów 2022.

Do XII Głogowskiej Nagrody Historycznej za rok 2023 zostali Nominowani ze zgłoszonych 14 kandydatur:

  1. Łukasz Kazek za film „Papierowa Twierdza”.
  2. Dr hab Piotr Oszczanowski prof. UWr., dyr. Muzeum Narodowego we Wrocławiu i dr Waldemar Hass dyr. MAH w Głogowie za sprowadzenie średniowiecznego posągu księżnej Salomei do Głogowa.
  3. Gmina Żukowice za inicjatywę i wydanie książki Kraina pól malowanych i bogatych złóż miedzi. Powojenne dzieje gminy Żukowice, pod red. Joanny Nowosielskiej-Sobel. 
  4. Dominik Jeton, Bartosz Skopiński za podcast historyczny „TAKI GŁOGÓW”.
  5. Dariusz A. Czaja, Piotr Makała, Mirosław Sygutowski za projekt i wykonanie plenerowej makiety twierdzy Głogów na przełomie XVII i XVIII wieku.

W trakcie najbliższej Gali Głogowskiej Nagrody Historycznej poznamy Laureatów XI i XII Nagrody, którzy otrzymają takie statuetki autorstwa Janusza Owsianego.

Czytaj dalej
Zaszufladkowano do kategorii Bez kategorii | Możliwość komentowania Wehikuł czasu  – Marzec 2024 (rok 16/181) została wyłączona

Wehikuł czasu  – luty 2024 (rok 15/180)

Letnia Zadyma w Środku Zimy – jak mówi o finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy jej pomysłodawca i animator Jerzy Owsiak, miała również (po raz kolejny) swoją odsłonę w Głogowie. By nie epatować rekordowymi wynikami, wspomnijmy ubiegłoroczny wynik został przekroczony wyraźnie, TZG za swój zestaw upominkowy poddany licytacji, do puszki dołożyło pokaźną kwotę, a Wehikuł czasu jej dwukrotność za wylicytowane przedmioty.

Obok aktywności finansowej ważna była integracja mieszkańców. Jak można było obserwować, MOK żył od rana do wieczora aktywnością artystów i obecnością mieszkańców.

Na scenie w MOK się działo ale i nie tylko. Wykonawcy reprezentowali wszystkie pokolenia głogowian. Tu jedna z najmłodszych grup (fot. ROD FOTOgrafia)

Już po raz 16 odbyła się „Zima w Twierdzy”, dwutygodniowe spotkanie miłośników Głogowa i jego przeszłości. Rekord frekwencji pobiła propozycja wieczornej wycieczki z prezydentem Rokaszewiczem. Jak skrupulatnie policzyli wchodzących nowym wejściem do podziemnego, wojennego szpitala przy PANS organizatorzy, chętnych było 509 osób. Tego samego wieczora Prezydent otworzył nowe przejście poterną z fosy do ul. Rzeźniczej i wraz z liczną grupą odwiedził odnaleziony niedawno, odnowiony i postawiony w parku pomnik księcia poetów – Fryderyka Schillera – twórcy Ody do Radości. Było wiele innych atrakcji.

Uczestnicy Zimy w Twierdzy pod odnowionym pomnikiem F. Schillera (Fot. T. Maciesza)

Czytaj dalej
Zaszufladkowano do kategorii Bez kategorii | Możliwość komentowania Wehikuł czasu  – luty 2024 (rok 15/180) została wyłączona

Wehikuł czasu  – styczeń 2024 (rok 15/179)

Wydarzenia grudnia od początku miesiąca determinują obchody świąteczne – św. Barbary (górnicza Barbórka i artyleryjska Barbarka) czy Dni św. Mikołaja (patrona miasta). W trakcie tych ostatnich odbyło się wiele imprez o różnym charakterze. Zwróciły naszą uwagę szczególnie: 

Dni św. Mikołaja w Głogowie rozpoczyna wręczenie kluczy do miasta. (Fot. z arch. Głogów Nasze Miasto)

Wystawa stała „Blask złota i srebra, czyli pieniądz w baroku” ze zbiorów własnych, prezentowana w Muzeum Archeologiczno-Historycznym. Przedstawia skarb monet nowożytnych, odkryty blisko 20 lat temu podczas badań archeologicznych na Starym Mieście w Głogowie.

Skarb liczy 5600 numizmatów datowanych od 1497 do 1656 roku i wybitych na terenie większości krajów europejskich. Na wystawie zaprezentowano 392 obiekty ułożone według ich pochodzenia i chronologii, prezentując szeroki kontekst obejmujący okoliczności odkrycia skarbu oraz tło epoki, z której pochodzą.

Tablica poświęcona Janowi Cybisowi, jednemu z najwybitniejszych kolorystów, umieszczona została na ścianie głogowskiej świątyni i teraz odsłonięta z udziałem syna Artysty, Jacka. To bowiem właśnie w tym miejscu, w latach 1908–1916, uczył się w Królewskim Gimnazjum Katolickim Jan Cybis. Wehikuł czasu poświęcił jednemu z epizodów jego pobytu w Głogowie większą opowieść, kiedy to przyszły artysta został zaproszony, będąc jeszcze uczniem, jako korepetytor języka polskiego dla synów polskiego ziemianina za pobliską granicą.

Tablica pamięci Jana Cybisa umieszczona na budynku, w którym mieściło się głogowskie gimnazjum katolickie.

Wśród innych grudniowych faktów zwracamy uwagę na zmiany kadrowe w garnizonie, próby literackie okolicznych twórców i … poziom wody w Odrze, która wtargnęła już na plac Festynowy:

29 grudnia 2023 pożegnał się z głogowską jednostką i jej żołnierzami po dwóch latach służby w Głogowie ppłk Wojciech Meketiuk, dowódca 4 batalionu inżynieryjnego. Obowiązki dowódcy czasowo przejął major Bartłomiej Pędzik, który z głogowską jednostką związany jest od kilkunastu lat. Natomiast jak się dowiadujemy, od 15 stycznia dowódcą batalionu i garnizonu zostanie ppłk Wojciech Oleksy z 1 Pułku Saperów w Brzegu.

Przekazanie obowiązków i pożegnanie dotychczasowego dowódcy 29 grudnia 2023 r. (Fot. K. Chudzik)

„Nohuman”, komiks głogowskiego autora i poznańskiego rysownika na pewno znajdzie swoich czytelników. Świat komiksów jest Wehikułowi obcy (z wyjątkiem świata Papcia Chmiela), ale od początku sekunduje twórcy i poleca jego dzieło. Jak mówi miejscowym mediom Autor scenariusza Bartosz Szynkarek: „To współczesna baśń o końcu świata, to wielowątkowa opowieść o wędrówce głównego, tajemniczego bohatera. Wędrówka w jednym kierunku – ku końcowi i nowemu początkowi, ku apokalipsie. Czasami poważna, czasami humorystyczna”.

Z kolei Jacek Kalinowski, mieszkaniec podgłogowskich Grębocic, laureat konkursów literackich miał się szturmem wedrzeć do elity twórców polskiego kryminału. Po Stefanie Górawskim mamy na Ziemi Głogowskiej kolejnego autora z udanym debiutem literackim. Jego „Miejsca cieniste” znalazły się na trzecim miejscu wśród najlepszych książek kryminalnych 2023 roku.

Stan alarmowy (450 cm) Odra w Głogowie osiągnęła już po południu 27 grudnia. Odczyt IMGW na godz. 15 pokazał już 451 cm. Stan na godzinę 11.00, 31 grudnia 2023r. wskazywał 478 cm i część placu festynowego znalazła się pod wodą. Jednak własnie w ostatnim dniu Starego Roku woda zaczęła opadać. Rankiem 1 stycznia na wodowskazie widniało już 10 cm mniej, a 3 stycznia poniżej stanu alarmowego (443 cm). Przypomnijmy, że stan ostrzegawczy wynosi 400 cm.   

Wysoki stan wody w 2010 r.

O przeszłości szerzej piszemy niżej o jubileuszowych wydarzeniach:

1974, styczeń, 50 lat temu rozpoczęto niwelację terenu pod budowę Huty Miedzi „Głogów II”.

1978/1979, na przełomie tych lat, 45 lat temu, jak mówili satyrycy, padający śnieg nie przykrył, a odsłonił faktyczny stan PRL w czasie „Zimy Stulecia”.

W styczniu 1984, 40 lat temu, a prawie 40 lat po wojnie, władze miasta podjęły decyzję o odbudowie ratusza.

Styczeń 2024

Wspomniana wyżej uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej Janowi Cybisowi przypomina, że zespół MAH wraz z p. Jackiem Cybisem przygotowujący wystawę „Cybisowie” został w roku 2023 zgłoszony do XI Głogowskiej Nagrody Historycznej. Konkurs został rozstrzygnięty, ale niestety ze względu na zbieg wielu powodów Gala Nagrody się nie odbyła. W porozumieniu z Patronem, Prezydentem Głogowa, Rafaelem Rokaszewiczem i współorganizatorami została przeniesiona i odbędzie się wspólnie z kolejną w roku 2024.

Ogłaszamy, więc XII edycję Głogowskiej Nagrody Historycznej – „Złoty Bilet Czytelników Głogowskiego Wehikułu czasu” za rok 2023, o realizacji której będziemy systematycznie informowali.

Akcja „Zima w Twierdzy” już po raz 16.W trakcie najbliższej przerwy zimowej dla ucznów woj. dolnośląskiego w dniach od 15 do 27 stycznia w Głogowie będzie się działo fortecznie. Tradycyjnie uczestnicy odwiedzą też zakątki bliższej i dalszej okolicy (Brzeg, Jelenia Góra i Zielona Góra).

Zainteresowanych odsyłamy do szczegółowego kalendarza imprezy: www.glogow.pl/turystyka/images/stories/2024/Zima2024/plakat%20zima%202024%20may.jpg

Zagadka zadana w Niecodzienniku stała się dla wielu czytelników za trudna?  

W połowie grudnia Wehikuł czasu w ramach umieszczonego na FB profilu Niecodziennik Wehikułu czasu zadał Czytelnikom zagadkę na przerwy w przedświątecznych przygotowaniach. Załączona niżej ilustracja – pisaliśmy – „to fragment przekroju poprzecznego przez budynek głogowskiej świątyni (określenie rozumiane dość szeroko)”.

Dwie podpowiedzi nie pomogły. Jedna może była myląca – przez określenie świątynia rozumieliśmy świątynię sprawiedliwości. Druga to umieszczony na rysunku adres – Kutrzeby 2, choć pierwsza litera wycięta. Ten schemat to przekrój przez ryzalit i kondygnacje Sądu Powiatowego – głogowskiej świątyni sprawiedliwości odbudowywanej po wojnie.

Opisany wyżej przekrój, fragment dokumentacji budowlanej odbudowywanego gmachu Sądu. (Archiwum Wehikułu czasu)

Czytaj dalej
Zaszufladkowano do kategorii Bez kategorii | Możliwość komentowania Wehikuł czasu  – styczeń 2024 (rok 15/179) została wyłączona

Wehikuł czasu – grudzień 2023 (rok 15/178)

Wehikuł czasu  – grudzień 2023 (rok 15/178)

Śnieg. Zima od kilku dni daje znać o sobie. Czy już zostanie? Wiele zdjęć w grudniowym wydaniu AD 23 ma w tle śnieg. Dawno tak nie było. 

 Przed laty tak bywało (Fot. Z. Lipowski)

Makieta twierdzy głogowskiej z przełomu XVII i XVIII wieku, czyli końca ery Habsburgów nad Odrą i początków pobytu tu Hohenzollernów. To był czas intensywnego umacniania twierdzy, zmiany władzy i przynależności.  To bardzo ciekawy okres. Makieta plastycznie pokazuje ówczesny Głogów w murach twierdzy i zaodrzański umocniony Ostrów Tumski.

Wehikuł życzy przewodnikom głogowskim spotkań z turystami w tym miejscu i opowieści zasłuchanym słuchaczom o przeszłości i wyglądzie miasta i twierdzy.

Przypominamy też, że po niedawno odsłoniętej rzeźbie Janusza Owsianego „Uniwersum VI” to kolejny na Bulwarze Nadodrzańskim element małej architektury. 

Twierdza i miasto w metalowej krasie (Fot. K. Chudzik)

Popiersie Fryderyka Schillera, odnalezione w marcu 2021 r. przez poszukiwaczy z Głogowskiego Ruchu Odkrywców Tajemnic wróciło na swoje miejsce w Parku Leśnym. Przypomnijmy, GROT otrzymał „za prace archeologiczne i odnalezienie zniszczonego w czasie wojny w 1945 roku pomnika oraz inicjatywę jego renowacji i udaną kampanię promocyjną projektu w ramach Budżetu Obywatelskiego” X Głogowską Nagrodę Historyczną.

Odnowione popiersie „Księcia Poetów” na historycznej również steli już w Parku. Czerwieniąca się w oddali czapka na ratuszowym hełmie i wyglądający zza obelisku budynek Sądu umiejscawiają najnowszy głogowski pomnik (Fot. A. Bok)

W I Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Krzywoustego w Głogowie 24 listopada podpisano porozumienie z Instytutem Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego. Jak donoszą w Internecie – „sformalizowało to naszą długą współpracę i mamy nadzieję będzie stwarzało świetne możliwości rozwoju dla obu stron. Kolejne spotkanie już 11 grudnia tego roku!”


Przypominamy też przypadające w tym miesiącu „okrągłe” rocznice ważnych wydarzeń w Głogowie:

770 lat temu zapisano wiadomość o lokowaniu miasta na prawie magdeburskim;

250 lat temu konsekrowano kościół farny pw. św. Mikołaja odbudowany po wielkim pożarze;

50 lat temu oddano do użytku dworzec autobusowy.

Zapowiadamy również nowość wydawniczą miejscowych badaczy Pawła Łachowskiego i Damiana Szczepanowskiego:

   Żarków. Historia Głogowskiego pałacyku, Głogów 2023.

Wehikuł już stał się szczęśliwym posiadaczem wersji papierowej (dziękuję Autorom). Natomiast za podpowiedzią GROT informujemy, że ściągnąć ją można bezpłatnie w formie elektronicznej (pdf) wchodząc na stronę tej publikacji:

www.subscribepage.io/7fiuwY. O wydawnictwie szerzej napiszemy już w następnym roku.

Czytaj dalej
Zaszufladkowano do kategorii Bez kategorii | Możliwość komentowania Wehikuł czasu – grudzień 2023 (rok 15/178) została wyłączona